Lombok – Loyok

Lekker rondscooteren in een rijstgroene oase.

We kwamen tegen 16u bij ons volgende paradijsje in Loyok aan, Peraja Coffee & Hotel. Vanaf de weg zag het er al heel luxe uit, en van dichtbij ook! Het heeft eigenlijk twee functies: de ene zijde is een restaurant met “openbaar” zwemband, de andere kant is het hotel met privézwembad. Toen we langs het openbare zwembad liepen werden we met grote ogen gevolgd. We kregen direct een kopje van hun eigen smakelijke koffie (het was een goede koffie dag) en een bord met bananenchippies. Het stel dat al aan het hotelzwembad lag, zag er heel Nederlands uit en wij blijkbaar ook, want we raakten meteen gezellig aan de praat. Later bleken ze beiden (net afgestudeerd) huisarts in Amsterdam te zijn! Reislustige types, die artsen.

We hebben lekker bij het zwembad gezeten en een rondje door de velden gelopen. Die terrasen met rijst, soms pepers, en palmbomen erlangs zijn een heel mooi gezicht. Overal riepen mensen (en vooral kinderen) heel enthousiast en vriendelijk ‘hello!’. Eenmaal terug bestelden we eten in het restaurant en praatten met Zul. Hij komt uit het dorp en werkt tijdelijk bij het hotel omdat hij als een van de weinigen Engels praat. Hij gaf tips over wat we allemaal konden bezoeken en regelde alvast een scooter voor ons. Bovendien nodigde ons uit om de volgende dag een wandeling naar zijn dorp te maken, en te laten zien hoe de originele bamboe producten worden gemaakt. Handig zo’n man die alles voor je regelt!

Bijna 90% van de bevolking van Lombok is moslim. In de Tetebatu regio is dat heel duidelijk: om de 100m staat er weer een prachtige of minder prachtige moskee, erg mooi of interessant om naar te kijken. Maar ze maken ook geluid, en dat begint al om 4.00u ’s ochtends. Gelukkig had het Nederlandse huisartsenstel ons daar al voor gewaarschuwd. Het viel me eerlijk gezegd mee, maar herrie maakt het wel. Mich en ik kregen een lekker ontbijtje met veel fruit; ik had verder toast met ei (eigenlijk meer: toast in ei?) en Mich had goed pittige nasi. Daarna gingen we lekker op pad met de scooter! First stop: de markt. We reden eerst door de markt van Loyok zelf, dat vond allemaal langs de weg plaats. We zagen onder andere een minidraaimolen voor kindjes, heel schattig! Het stelde verder niet veel voor dus we hoefden de scooter niet af te komen. Daarna stopten we bij de markt in het grotere plaatsje Kotaraja. Dat was wel the place to be, dat zag je alleen al aan de grote scooterparkeerplaats. We hebben lekker rondgeneusd en ons verbaasd dat er toch nog zoveel soorten groenten en fruit zijn die we niet kennen. We hebben bijvoorbeeld ‘snake fruit’ gekocht, dat is van buiten bruin en geschubd en vanbinnen heeft het wat weg van een kleine zuurzak. Ik ben niet 100% fan, maar dat kan ook een mentale component zijn wegens de naam. Verder hebben we deegballen en een plastic bakje met witte inhoud gekocht bij een schattig oud vrouwtje. We wisten niet wat het was, maar het zag er leuk uit en dit is wat we kregen voor 3000 Roepia. Op weg naar de scooter kwamen we langs een jongen die verse halve pancakes/poffertjes bakte met hagelslag erin, dat kon ik natuurlijk ook niet weerstaan!

Blij met al onze snackies gingen we weer op pad, nu naar de waterval. Dit bleek best moeilijk, waarschijnlijk hebben we een bord verkeerd geinterpreteerd. Na gehannes op smalle paadjes en modderkuilen besloten we eerst maar een kop koffie te doen bij Warung Monkey Forest. Met hernieuwde energie lukte het nu wel om de Sarang Walet waterval te vinden. Je moest daar eerst een paar minuutjes  door een kloof lopen voordat je de waterval bereikte, deels kniediep door het water. Door de begroeiing bovenaan beide randen en de waterspetters was dit heel mooi en heel leuk om er zo te komen!

Toen we er net waren, verloor ik helaas een slipper en die stroomde snel met het water mee. Ik had me er al bij neergelegd dat ik nieuwe slippers moest scoren (he vervelend). 10 minuten later kwam er echter een jongen aan die bij de waterval hoorde, die zo ongeveer onder een rots had gedoken om mijn slipper terug te halen! Heel fijn, en ze lopen toch ook wel lekker.

In het koffiethema zou er ook een dorp in de buurt zijn wat zich specialiseerde in koffie. We hebben wat rondgereden, belandden onbedoeld bij een andere waterval, en keerden zonder succes weer om. We hadden eigenlijk ook wel genoeg koffie gehad, dus de volgende bestemming werd het sarong-dorp Pringgasela. Onderweg kwamen we weer door uitgestrekte rijstvelden en schattige dorpjes. Overal waren mensen best verbaasd om blanken te zien, en ik heb ontelbare keren naar schattige kindjes gezwaaid. Ik voelde me soms net de koningin! Terwijl we door Pringgasela reden zagen we niets wat wees op sarongs, maar wel een tentje wat drankjes verkocht. Typisch hier is dawet, een soort zoete kokosdrank; ook zijn ze hier gek op alles met jelly erin. De meisjes spraken geen Engels, dus we kozen voor de ‘es campur’, want campur betekent compleet en wij wilden de complete ervaring. Ja, toen kwamen er gecondenseerde melk, roze drank, 3 soorten jelly, roze rijst en ijsklontjes in onze beker terecht. Het was verbazingwekkend genoeg nog lekker ook! Terwijl we zaten te smullen kwam de eigenaresse aan, die wel Engels sprak, en aan ons nog een mangosmoothie wist te slijten. Die zag er verrukkelijk uit, en dat was ‘ie ook, maar het is toch vreemd als er geraspte kaas op zit?!

We reden door naar een sarong-winkel die Mich op Google maps had gevonden. Zodra we de winkel in stapten, vroeg de eigenaar of we de tour wilden: natuurlijk. Hij liet ons zien hoe vrouwen de draad handmatig spinnen, verven en vervolgens met een handmatig weefgetouw de sarongs maken. Het maken van het gekleurde draad duurt 2 maanden, het weven van een sarong van 60cmx4m (de standaard maat) een maand! Het leuke was dat het weefapparaat (de ‘loom’ in het Engels) en techniek er precies hetzelfde uitzagen als in Vietnam.

Na de tour gingen we terug naar de winkel en werden we beiden feestelijk aangekleed, ‘for the wedding’. Ook kregen we koffie en een cassavesnack met palmsuiker. Na al deze overvloedige vriendelijkheid konden we het natuurlijk niet maken om geen sarong te kopen… na lang wikken en wegen is het een prachtige en vrolijke blauwe geworden. Een dame ging meteen aan de slag om de maat aan te passen naar 1,2m x 2m. Dat duurde wel een half uur, waarin ik nog honderduit vragen kon stellen aan de vriendelijke verkoper en Mich bijna in slaap viel van de hitte.

Blij maar ook wel een beetje moe gingen we naar het hotel, waar we even een uurtje konden bijkomen voordat we het volgende culturele uitstapje met Zul gingen maken. We liepen samen weer door de rijstvelden en hij legde van alles uit over de rijst: die kan 2 keer per jaar geplant en geoogst worden, maar daarna moet je iets anders planten om de grond niet uit te putten. Vaak zijn dat tomaten of pepers. De betekenis van “Lombok” is ook peper! Als de rijst geoogst kan worden heet het padi, na het drogen heeft het een andere naam, na het pellen ook, en uiteindelijk heet het nasi. Het is zo leuk om hier dingen te zien en te horen die ik herken van Suriname! Zo ook het houden van (zang)vogels. Zul vertelde dat zangcompetities voor vogels hier heel groot zijn, en voor veel verschillende vogelsoorten bestaan. Hijzelf heeft bijvoorbeeld ’turtle doves’. Bij zo’n wedstrijd nemen de volgens het niet 1 tegen 1 op tegen elkaar, maar zingen met 200-300 tegelijk, in hun speciale wedstrijdkooien die op 7m hoogte hangen. De scheidsrechters lopen eronder door en beoordelen welke vogel het hardste en mooiste zingt.

Na een wandeling van 20 minuten kwamen we bij zijn huis, waar ook zijn vrouw was. Het ambacht dat al generaties lang in hun dorp wordt gedaan is het vlechten van bamboe producten. Eerst maakten ze voor ons beiden eenzelfde ring (Mich grapte: die had ik al op Mount Rinjani moeten hebben). Zul’s vrouw liet mij een mini-mandje weven (moeilijk!) en Mich mocht Zul helpen met een tas waar hij mee bezig was. Ondertussen werd er een emmer cassavechips voor ons neergezet en kregen we de koffiespecialiteit met gember. Eén en al verwennerij dus, en toen kreeg ik het zojuist gevlochten mini-mandje ook nog cadeau. Daarna liepen we naar hun winkeltje, want nu werd het wel verwacht dat we iets kochten als tegenprestatie. Opnieuw keuzestress, maar ik heb uiteindelijk twee mooie en naar mijn mening tijdloze tassen uitgezocht. De schouderbanden waren alleen wat lang, dus die ging Zul direct thuis inkorten. Wij weer een half uur ongemakkelijk wachten, terwijl Zul’s vrouw erg haar best deed om ons nog allerlei souvenirs aan te smeren. Maar toen Zul terugkwam waren de tassen perfect op maat!

Hij liep met ons mee terug naar het hotel. We hadden niet echt geluncht maar wel veel snacks gegeten, dus de lichte avondmaaltijd met gefrituurde tempeh en groenten was zelfs een beetje veel.

De volgende ochtend deden we onze eerste ochtendduik. Het water was koud! Na het ontbijt zou de taxi naar Kuta om 10.30u vertrekken, maar we moesten nog even 5 minuutjes wachten omdat de chauffeur op de wc zat. Zul’s vrouw was er ook, want het was een feestdag op het terrein. De zoon van de eigenaar werd vandaag besneden! Dat werd gevierd in tenten achter het restaurant, waar ze al 2 dagen bezig waren geweest alles op te zetten. Wij waren initieel ook uitgenodigd om het te ervaren, maar we hadden vriendelijk bedankt – we wilden eigenlijk wel doorreizen. Nu vroeg Zul’s vrouw of we wilden zien hoe het voedsel voor zoveel mensen werd klaargemaakt, terwijl we toch moesten wachten. Dat vonden we natuurlijk wel leuk! We stonden versteld van de enorme hoeveelheden voedsel, de grote pannen en het aantal mensen. We werden direct heel hartelijk ontvangen, gefilmd en moesten het eten proeven. Dat waren meteen grote borden, met jackfruit curry, rund en bananenblad. Het was allemaal heel erg lekker en heel erg pittig. Het voelde echt alsof er vlammen uit mijn hoofd kwamen, zo voor die hete pannen en met een brandende mond. Maar het was heel gezellig en het voelde zo gastvrij!

Gelukkig hoefden we niet te lang te blijven plakken want onze taxi-chauffeur was klaar op de wc. Nog een beetje overdonderd stapten we de auto in, maar wel heel blij dat we dit op de valreep nog even hebben meegemaakt!